IELTS Speaking là phần thi khiến nhiều thí sinh lo lắng vì phải giao tiếp trực tiếp với giám khảo. Tuy nhiên, đây lại là phần thi đánh giá theo tiêu chí cực kỳ rõ ràng, không hề cảm tính như nhiều bạn nghĩ. Hiểu đúng 4 tiêu chí chấm điểm IELTS Speaking sẽ giúp bạn biết mình cần cải thiện ở đâu, từ đó tăng band nhanh và hiệu quả hơn.
Bộ 4 tiêu chí chấm IELTS Speaking chính thức bao gồm:
-
Fluency & Coherence – Độ trôi chảy và mạch lạc
-
Lexical Resource – Vốn từ vựng
-
Grammatical Range & Accuracy – Ngữ pháp và độ chính xác
-
Pronunciation – Phát âm
Hãy cùng phân tích chi tiết từng tiêu chí như giám khảo thật sự làm trong phòng thi.
1. Fluency & Coherence – Tính lưu loát và mạch lạc
Đây là tiêu chí đầu tiên giám khảo đánh giá khi bạn mở miệng nói. “Lưu loát” không có nghĩa là nói nhanh, mà là nói tự nhiên – không bị khựng lại quá nhiều.
1.1 Giám khảo đánh giá điều gì?
-
Bạn có nói liên tục và tự nhiên hay không.
-
Bạn có ngập ngừng quá mức khi tìm từ không.
-
Bài nói có mạch lạc, có mở – thân bài – kết hay không.
-
Cách bạn kết nối ý: dùng linking words, dẫn dắt hợp lý.
-
Bạn có mở rộng câu trả lời thay vì trả lời 1–2 câu ngắn.
1.2 Người học thường mắc lỗi gì?
-
Nói quá nhanh để chứng tỏ “trôi chảy” → mất kiểm soát ngữ pháp.
-
Không biết triển khai ý → trả lời rất ngắn.
-
Lặp từ vì bí ý → khiến bài nói nghe thiếu tự nhiên.
-
Ngắt quãng quá lâu khiến giám khảo nghĩ bạn không biết nói tiếp.
1.3 Cách cải thiện Fluency & Coherence
-
Luyện nói theo cấu trúc rõ ràng (PEEL, OREO…).
-
Ghi nhớ nhóm từ nối chủ đề thay vì học từng từ riêng lẻ.
-
Luyện kỹ thuật “thinking aloud” để tránh ngập ngừng.
-
Mở rộng câu bằng ví dụ thật, trải nghiệm cá nhân.
2. Lexical Resource – Từ vựng
Đây là tiêu chí phản ánh khả năng sử dụng từ vựng linh hoạt của bạn. Giám khảo không cần bạn “nổ” từ siêu khó, mà cần biết bạn dùng từ đúng – tự nhiên – phù hợp ngữ cảnh.
2.1 Giám khảo chấm dựa trên:
-
Độ đa dạng từ vựng.
-
Khả năng dùng collocation, idioms đơn giản.
-
Từ vựng được dùng có đúng sắc thái hay không.
-
Bạn có khả năng paraphrase khi bí từ hay không.
-
Tần suất bạn lặp từ.
2.2 Những lỗi từ vựng thường gặp
-
Dùng từ “học thuật” nhưng sai ngữ cảnh.
-
Lạm dụng idioms không phù hợp.
-
Lặp từ quá nhiều vì không biết diễn đạt khác.
-
Dùng từ sai sắc thái gây hiểu nhầm.
2.3 Cách cải thiện Lexical Resource
-
Học theo cụm (collocation), không học từng từ rời rạc.
-
Luyện paraphrase qua các dạng câu hỏi Speaking Part 2 – Part 3.
-
Học idioms ngắn, an toàn, dễ dùng.
-
Thay vì “show từ khó”, hãy ưu tiên sự tự nhiên.
3. Grammatical Range & Accuracy – Ngữ pháp và độ chính xác
Ngữ pháp không phải để “khoe”, mà để giúp bài nói rõ ràng và hiệu quả. Giám khảo chú ý cả độ đa dạng lẫn độ chính xác.
3.1 Giám khảo đánh giá dựa trên:
-
Bạn dùng bao nhiêu loại câu khác nhau (đơn, ghép, phức).
-
Bạn có dùng được mệnh đề quan hệ, câu điều kiện, cấu trúc nâng cao.
-
Lỗi ngữ pháp: chia thì, số ít – số nhiều, mạo từ…
-
Tính linh hoạt khi triển khai câu dài.
3.2 Lỗi ngữ pháp phổ biến
-
Sai thì khi kể chuyện quá khứ.
-
Quên “s/es” ở động từ số ít.
-
Câu quá dài → sai cấu trúc.
-
Câu quá ngắn → bài nói đơn điệu, thiếu điểm “range”.
3.3 Cách cải thiện Grammatical Range & Accuracy
-
Luyện nói theo template câu phức đơn giản.
-
Chọn 3–4 cấu trúc “an toàn” để dùng xuyên suốt bài nói.
-
Tự ghi âm và check lỗi mạo từ, thì, chia động từ.
-
Luyện nói chậm nhưng chắc để giảm lỗi ngữ pháp.
4. Pronunciation – Phát âm
Nhiều người nghĩ phát âm là “phải giống người bản xứ”. Thực tế, IELTS chỉ cần bạn phát âm rõ ràng – dễ hiểu – có ngữ điệu hợp lý.
4.1 Giám khảo chấm dựa trên:
-
Cách bạn phát âm âm cuối, âm gió.
-
Trọng âm từ và trọng âm câu.
-
Ngữ điệu tự nhiên, phù hợp cảm xúc.
-
Khả năng duy trì nhịp nói rõ ràng.
-
Mức độ dễ hiểu đối với người nghe.
4.2 Lỗi phát âm hay gặp
-
Bỏ âm cuối khiến nghĩa sai hoặc nghe như tiếng Việt.
-
Nói đều đều, thiếu ngữ điệu → giám khảo khó hiểu sắc thái.
-
Bị ảnh hưởng vùng miền.
-
Lạm dụng accent khiến phát âm méo.
4.3 Cách cải thiện Pronunciation
-
Luyện shadowing 10 phút/ngày với video TED/IELTS.
-
Tập trọng âm từ qua từ điển Cambridge.
-
Luyện ngữ điệu bằng cách đọc theo sub.
-
Tập sửa từng lỗi nhỏ, không cố “giả giọng”.
Kết luận: Muốn tăng band IELTS Speaking – phải nắm chắc cả 4 tiêu chí
4 tiêu chí chấm IELTS Speaking liên kết chặt chẽ với nhau. Muốn đạt band 6.5–7.0+, bạn phải cải thiện cả lưu loát – từ vựng – ngữ pháp – phát âm, không thể bỏ sót.
💡 Luyện tập đúng hướng sẽ giúp điểm Speaking tăng rất nhanh chỉ sau vài tuần.
Bạn muốn được giám khảo/giáo viên PMP chấm thử 4 tiêu chí và góp ý chi tiết?
👉 Đăng ký test thử miễn phí tại PMP English
👉 Hoặc inbox fanpage PMP English để nhận lộ trình IELTS phù hợp với trình độ hiện tại của bạn.